Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Εναρμονισμένο Στρατιωτικό Βασικό Πλαίσιο Αξιοπλοΐας (European Harmonised Military Airworthiness Basic Framework Document – BFD) των κρατών μελών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (European Defence Agency – EDA), το οποίο η Ελλάδα έχει αποδεχθεί κατόπιν σχετικής έγκρισης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας τον Απρίλιο 2014, καθορίζονται το βασικό πλαίσιο για την αξιοπλοΐα των στρατιωτικών αεροσκαφών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ανάπτυξη και υιοθέτηση κοινού κανονιστικού πλαισίου αξιοπλοΐας από τα κράτη μέλη, ο ρόλος και οι λειτουργίες του Military Airworthiness Authorities (MAWA) Forum του EDA, καθώς και η δέσμευση των κρατών μελών του EDA για την ίδρυση εθνικών Στρατιωτικών Αρχών Αεροπορίας / Αξιοπλοΐας (ΣΑΑ).
Στο πλαίσιο του οδικού χάρτη (road map) του MAWA Forum, για την επίτευξη κοινών διαδικασιών εναρμόνισης και πιστοποίησης αξιοπλοΐας, εκπονήθηκε το Ευρωπαϊκό Στρατιωτικό Κείμενο Αξιοπλοΐας – Αναγνώριση (European Military Airworthiness Document – Recognition – EMAD R), προκειμένου να αποτυπωθεί λεπτομερώς η προτεινόμενη διεργασία, την οποία καλούνται να ακολουθήσουν τα κράτη μέλη όταν επιθυμούν να προβούν στην αναγνώριση – αμοιβαία ή μονομερή – των συστημάτων αξιοπλοΐας τους. Η αναγκαιότητα – σκοπιμότητα υιοθέτησης και χρήσης του εν λόγω κειμένου πηγάζει από την απαίτηση εναρμόνισης των διαφορετικών κανονιστικών πλαισίων αξιοπλοΐας που ισχύουν στα κράτη μέλη του EDA, με στόχο την ενίσχυση και βελτίωση του επιπέδου διαλειτουργικότητας μεταξύ αυτών, καθώς και την υιοθέτηση και εφαρμογή κοινών διαδικασιών πιστοποίησης και αποδοχής στρατιωτικών αεροναυτικών προϊόντων και συναφών υπηρεσιών μεταξύ των κρατών μελών.
Βασικός σκοπός του EMAD R είναι η ανάλυση και καταγραφή μίας κοινής προσέγγισης, για όλες τις ΣΑΑ, στο πεδίο της αξιολόγησης ενός συστήματος αξιοπλοΐας. Η εν λόγω αξιολόγηση δεν περιορίζεται σε ένα μοναδικό επίπεδο και δεν αφορά ένα μοναδικό τελικό αποτέλεσμα (επιτυχημένη ή αποτυχημένη), καθώς επιμερίζεται σε διαφορετικά διακριτά επίπεδα και τομείς, με τη δυνατότητα επιλογής και εφαρμογής μέρους αυτών, ανάλογα με την απαίτηση του πεδίου εφαρμογής της αναγνώρισης. Ο ανωτέρω επιμερισμός και η πλήρης κάλυψη όλων των τομέων και επιπέδων, επιτυγχάνεται μέσω ενός ερωτηματολογίου “Military Authorities Recognition Question set (MARQ)”. Το MARQ εδράζεται στο Εγχειρίδιο Επιτήρησης Ασφαλείας του ICAO (ICAO Doc 9734 – Safety Oversight Manual) και στο Εγχειρίδιο Αξιοπλοΐας του ICAO (ICAO Doc 9760 – Airworthiness Manual).
Στο πλαίσιο του Οργανισμού Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (North Atlantic Treaty Organisation – NATO), και με στόχο τη διασφάλιση της αξιοπλοΐας των αεροσκαφών που ανήκουν στον Οργανισμό, καθώς και αυτών που διατίθενται από τα κράτη μέλη του για συνεργασίες, συνεκπαιδεύσεις ή επιχειρήσεις, έχει εκπονηθεί και εγκριθεί τον Ιούλιο 2013 από το Συμβούλιο του Οργανισμού (NAC), η Πολιτική Αξιοπλοΐας NATO (NATO Airworthiness Policy – NAWP). Οι βασικές αρχές της πολιτικής ορίζουν ότι όλα τα αεροσκάφη που διατίθενται επ’ ωφελεία του Οργανισμού, απαιτείται να είναι πιστοποιημένα ως αξιόπλοα από Αρχή αναγνωρισμένη από το NATO, να ελέγχονται και να συντηρούνται σύμφωνα με εγκεκριμένες προβλέψεις αξιοπλοΐας σχεδίασης και συντήρησης και οι αντίστοιχες εργασίες να εκτελούνται από εξουσιοδοτημένα άτομα που εφαρμόζουν εγκεκριμένες διαδικασίες εντός εγκεκριμένων ή πιστοποιημένων οργανισμών από αρχή αεροπορίας / αξιοπλοΐας αναγνωρισμένης από το NATO.
Το MARQ έχει υιοθετηθεί και χρησιμοποιείται ως βασικό εργαλείο στη διεργασία αναγνώρισης μεταξύ των ΣΑΑ από σχεδόν όλα τα κράτη παγκοσμίως, καθώς και στην αναγνώριση των ΣΑΑ από το NATO, στο πλαίσιο εφαρμογής της Πολιτικής Αξιοπλοΐας του Οργανισμού (NAWP).
Υιοθέτηση Κανονιστικού Πλαισίου Αναγνωρίσεων από την ΕΣΑΑ
Τον Μάρτιο 2022, η ΕΣΑΑ υιοθέτησε το EMAD R ως πρότυπο για την αναγνώριση του εθνικού συστήματος αξιοπλοΐας των στρατιωτικών αεροσκαφών και των ΣΑΑ άλλων κρατών (ΑΔΑ ΨΗΚΡ6-Ξ02).
Αναγνωρίσεις Συστήματος Διασφάλισης Αξιοπλοΐας Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων από άλλα Κράτη και Οργανισμούς
Έχει ολοκληρωθεί η διεργασία αρχικής αναγνώρισης της ΕΣΑΑ από το NATO (Αύγουστος 2022) και τη Διεύθυνση Ασφάλειας Κρατικής Αεροπορίας της Γαλλίας (Direction de la Sécurité Aéronautique d’État – DSAÉ) (Σεπτέμβριος 2022), καθώς και η διεργασία ανανέωσης αναγνώρισης από τις ΣΑΑ των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ (Δεκέμβριος 2022). Οι υπόψη αναγνωρίσεις έχουν διάρκεια ισχύος 4 έτη από την ημερομηνία έκδοσης του αντίστοιχου Πιστοποιητικού Αναγνώρισης.
Αναγνωρίσεις Συστήματος Διασφάλισης Αξιοπλοΐας Στρατιωτικών Αεροσκαφών άλλων Κρατών από την ΕΣΑΑ
Έχει ολοκληρωθεί η διεργασία ανανέωσης αναγνώρισης των Στρατιωτικών Αρχών Αξιοπλοΐας (ΣΑΑ) των Ενόπλων Δυνάμεων ΗΠΑ (U.S. Navy ACO, U.S. Air Force AFLCMC/EN-EZ, U.S. Army AED) (Ιούνιος 2023), η διεργασία αρχικής αναγνώρισης των ΣΑΑ της Γαλλίας DSAÉ (Direction de la Sécurité Aéronautique d’État) και DGA (Direction Générale de l’Armement) (Οκτώβριος 2023), καθώς και της ΣΑΑ του Υπουργείου Άμυνας της Ιταλίας DAAA (Direzione degli Armamenti Aeronautici e per l’Aeronavigabilità – IT/DAAA) (Ιούνιος 2024) από την ΕΣΑΑ. Οι υπόψη αναγνωρίσεις επικυρώθηκαν με την έκδοση Πιστοποιητικών Αναγνώρισης και έχουν διάρκεια ισχύος 4 έτη από την ημερομηνία έκδοσης έκαστου Πιστοποιητικού.
Τα οφέλη των υπόψη αναγνωρίσεων είναι πολλαπλά, με κυριότερα την απλοποίηση των διαδικασιών αποδοχής πιστοποιητικών αξιοπλοΐας που αφορούν στην προμήθεια και στην συντήρηση αεροναυτικών υλικών των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) από οργανισμούς/εταιρίες από τις υπόψη χώρες, την απρόσκοπτη συμμετοχή αεροσκαφών των ΕΔ σε διμερείς και συμμαχικές συνεργασίες, εκπαιδεύσεις και επιχειρήσεις, καθώς και την ενίσχυση του κύρους της Ελλάδας διεθνώς στο πλαίσιο της αξιοπλοΐας στρατιωτικών αεροσκαφών.
Πιστοποιητικά Αναγνώρισης ΣΑΑ
Τα ισχύοντα πιστοποιητικά αναγνώρισης της ΕΣΑΑ από άλλες ΣΑΑ και οργανισμούς, καθώς και των ΣΑΑ άλλων κρατών από την ΕΣΑΑ παρατίθενται εδώ.